نحوه خرید سهام عرض اولیه

یکی از جذابیت های بازار بورس برای سرمایه گذاران و افرادی که به تازگی وارد بازار می شوند، اقدام برای خرید عرضه اولیه است و از منظر آنها یک روش بسیار محبوب برای سرمایه گذاری و کسب سود است. دلیل اصلی این محبوبیت نیز همان عامل سودآوری بالای عرضه­ ‌های اولیه می باشد. معمولا با عرضه اولیه، افرادی که در بازار بورس فعال هستند، برای خرید آن به تکاپو می افتند. چرا که می دانند، این نوع سهام تا مدت قابل توجهی سودآور خواهد بود و به همین دلیل مورد علاقه تمام افراد و تازه واردان بازار قرار دارد.

عرضه اولیه چیست؟

اصطلاح عرضه اولیه، برگرفته از عبارت انگلیسی Initial Public Offering است و به صورت اختصاری IPO  می باشد. در واقع زمانی که یک شرکت یا نهاد مالی در بازار بورس پذیرفته ­‌شود، باید مقداری مصوب از سهام خود را در بازار بورس و در میان سهامداران عرضه کند که انجام این عمل توسط شرکت ها، عرضه اولیه نامیده می ­‌شود.

البته باید توجه داشت که عرضه اولیه پس از این است که سهام شرکت برای اولین مرتبه در میان سهامداران و درفرآیند پذیره نویسی و از طریق بانکها توزیع شد، معاملات بعدی سهام (چه عرضه اولیه و چه بعد از آن ) با نام عرضه سهام دربازار ثانویه شناخته می ­‌شود. همواره مشاهده می شود که بیش از ۹۰%  عرضه های اولیه از سودآوری بالایی برخوردار هستند و دلیل استقبال سرمایه­‌ گذاران از خرید عرضه اولیه نیز همین موضوع است.

این نکته را در نظر داشته باشید، زمانی که یک شرکت با عرضه اولیه معرفی می شود، لزوما به معنای آن نخواهد بود که این شرکت تازه تاسیس است. بلکه به این معناست که این شرکت به تازگی فعالیت خود را در بازار سرمایه و سازمان بورس و اوراق بهادار، آغاز کرده و برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می‌­ شود. این امر در بازار بسیار مرسوم است که  برخی از شرکت ­‌های قدیمی و شناخته شده نیز با عرضه اولیه در بورس آغاز به کار نمایند.

چگونگی خرید عرضه اولیه

نحوه توزیع سهام عرضه اولیه در بورس ایران، به صورت ثبت سفارش و یا بوک بیلدینگ انجام می شود. به این صورت، تمام افراد حقیقی و حقوقی که دارای کد بورسی هستند، پیش از زمان عرضه، باید سفارش خود را برای خرید عرضه اولیه ثبت نمایند. پس از پایان مهلت ثبت سفارش و در هنگام عرضه، کل تعداد سهامی که برای عرضه موجود است، به تعداد برابر میان افرادی که ثبت سفارش کرده‌­اند، توزیع می ­‌شود.

 به عنوان مثال، یک سازمان قصد دارد تا به میزان چهل میلیون برگه سهم را در فرایند عرضه اولیه، در بازار ارائه کند. چنانچه تعداد افرادی که ثبت سفارش انجام داده اند، تعداد چهار میلیون کد بورسی باشد، به هر کد، ده عدد برگه سهم تعلق خواهد گرفت.

دلیل سودآوری عرضه اولیه سود چیست؟

هر شرکتی با پذیرش در بازار بورس و قبل از عرضه اولیه، ارزش­ گذاری می ­‌شود و در اکثر مواقع، ارزش گذاری ‌های انجام شده، کمتر از ارزش ذاتی آن­ ها تعیین می ­‌شود و قیمت سهام  در عرضه اولیه، ارزان ‌­تر از قیمت واقعی آن­

هاست. از این روی، این سهام، پس از عرضه در بورس تا مدتی افزایش قیمت خواهد داشت تا به محدوده ارزش ذاتی خود برسد.

بنابراین، اشتیاق برای خرید عرضه اولیه همواره بسیار بالاست و مورد استقبال قرار می گیرد، چرا که سرمایه­‌ گذار اطمینان دارد که با خرید عرضه اولیه، تا مدت قابل توجهی روند صعودی  قیمتی را تجربه خواهد کرد. پس می ‌­توان علت اصلی استقبال فراوان سهامداران از خرید عرضه اولیه را دریافت.

در نظر داشته باشید که میزان صعود یک طرفه سهام عرضه اولیه، تنها به قیمت اولیه آن بستگی دارد. چنانچه قیمت اولیه تعیین شده برای سهم خیلی پایین­‌ تر از ارزش ذاتی باشد، سودآوری اولیه سهام بالاتر خواهد بود، زیرا نیاز دارد تا برای رسیدن به محدوده ارزش ذاتی، افزایش قیمت بیشتری داشته باشد. در صورتی که قیمت تعیین شده برای عرضه اولیه نزدیک به ارزش ذاتی باشد، میزان سودآوری اولیه کمتر خواهد بود، چرا که سهام در مدت زمان کوتاه‌­ تری به ارزش ذاتی خود رسیده و متعادل خواهد شد.

بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه چه زمانی است؟

معمولا نمی توان بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه را مشخص نمود و نمی‌ توان فرمول خاصی را در مورد زمان درست برای فروش سهام پس از عرضه اولیه مشخص کرد. چون انتخاب زمان فروش به عوامل متعددی مانند، مقایسه قیمت سهام با ارزش ذاتی، ارزیابی شرکت در بازار، تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه شده، بررسی روند فعلی بازار و رفتار سهامداران و رصد وضعیت صف خرید سهم نیز وابسته است.

همان طور که می ‌دانید سهام عرضه اولیه شده در مرحله سودآوری، دارای صف ­‌های خرید سنگین می باشد. زمانی که سهامداران عمده شروع به فروش سهام عرضه اولیه نمایند، صف خرید به تدریج کمتر و  سبکتر می شود، این مساله در تابلوی سهم قابل مشاهده است. در صورتی که ریزش صف خرید سهام مشاهده شد، می ­‌توان آن را نشانه ‌­ای برای متعادل شدن سهم در نظر گرفت. بسیاری از سرمایه ­‌گذاران تصمیم می ­گیرند، عرضه اولیه متعادل شده را به فروش برسانند. اما اگر سهم ارزنده بوده و از منظر تحلیل بنیادی قدرتمند ، بسیاری از سهامداران ترجیح می­‌ دهند سهام خود را نگه داشته و یا در صورت فروش، در قیمتی پایین ­‌تر مجددا برای خرید سهام عرضه اولیه شده قبلی اقدام نمایند.