آشنایی با صف خرید و فروش در بورس، آشنایی با تابلوهای معاملاتی بورس

مهم‌ترین بخش سرمایه‌گذاری در بورس، تصمیم‌گیری درباره خرید و فروش سهام است. معامله‌گران باید عوامل بسیاری را برای اتخاذ بهترین تصمیم ممکن در نظر بگیرند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، تابلوهای معاملاتی بورس است. تابلوهای معاملاتی اطلاعات ارزشمندی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. بنابراین آشنایی با این ابزار، و یادگیری اصول تابلوخوانی نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های بازار سرمایه دارد. یکی از فاکتورهایی که با توجه به تابلوهای معاملاتی می‌توان به آن دست یافت، تشخیص صف خرید و فروش در بورس است. وقتی با دقت در تابلوهای معاملاتی ، متوجه صف خرید و فروش در بورس می‌شوید، می‌توانید نتیجه بگیرید که اقبال سرمایه‌گذاران به سهام مورد نظر شما چگونه است. مهم‌ترین مشکلی که صف خرید و فروش در بورس برای شما ایجاد می‌کند این است که با قرار گرفتن در صف، احتمال دارد سفارش خرید یا فروش مورد نظر شما هرگز اجرا نشود. بنابراین آگاهی از این عامل اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله، ضمن آشنایی با تابلوهای معاملاتی به توضیح روش تشخیص صف خرید و فروش در بورس می‌پردازیم.

تابلوهای معاملاتی

هر روز میلیون‌ها سفارش در بازار سرمایه ثبت می‌شود. بازار بورس به نوعی محل حراج سهام است. تنها زمانی که خریداران و فروشندگان روی یک قیمت توافق کنند، معامله انجام می‌شود. ممکن است در ابتدا قیمت‌گذاری سهام گیج‌کننده به نظر برسد، اما به محض آشنایی با تابلوهای معاملاتی قادر خواهید بود قیمت سهام و نوسانات آن را تحلیل کنید. یکی از پرکاربردترین سایت‌های تجزیه و تحلیل سهام، سایت مدیریت فناوری بورس تهران (TSE) است. تصویر صفحه اول این وب‌سایت را در شکل زیر مشاهده می‌کنید. همان‌طور که می‌بینید، در این سایت تمام اطلاعات مورد نیاز معامله‌گران درباره معاملات روزانه سهام وجود دارد. سرمایه‌گذاران می‌توانند بر اساس متغیرهای موجود در این سایت، در ارتباط با خرید یا فروش سهام خود تصمیم‌گیری کنند. درمجموع، به تجزیه و تحلیل بازار سرمایه با استفاده از سایت مدیریت فناوری بورس تهران، تابلوخوانی گفته می‌شود.

در صفحه اول سایت مدیریت فناوری بورس تهران یک نگاه کلی به بازار شده است. اما اگر قصد دارید نماد خاصی را به طور دقیق‌تر بررسی کنید، باید با استفاده از آیکون ذره‌بین (در شکل بالا) نام نماد مورد نظرتان را جستجو کنید.

بررسی یک مثال

به عنوان مثال، نماد شرکت دارویی برکت (برکت) را جستجو کرده و صفحه مربوط به این نماد را باز می‌کنیم. همان‌طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید در سمت راست صفحه، یک جدول دو قسمتی وجود دارد. قسمت راست جدول که به رنگ آبی است اطلاعات مربوط به خرید سهام را نشان می‌دهد و سمت چپ (صورتی) حاوی آمار و ارقام فروش است. به این جدول که در شکل زیر با کادر زرد نشان داده شده است، تابلوی معاملاتی گفته می‌شود.

در هر دو قسمت جدول، اطلاعات مربوط به تعداد، حجم و قیمت سفارشات مربوط به سهام درج شده است. همچنین در هر بخش، سه پیشنهاد برتر مربوط به خرید یا فروش سهام نشان داده می‌شود. بالاترین قیمت پیشنهادی خریداران، و پایین‌ترین قیمت پیشنهادی فروشنده‌ها در بالاترین ردیف جدول ثبت می‌شود. اجرای سفارشات نیز از بالای تابلوهای معاملاتی آغاز می‌شود. به این معنا که ابتدا سفارش بالاترین پیشنهاد خریداران و پایین‌ترین پیشنهاد فروشندگان اجرا می‌شود و پس از آن در صورت وجود عرضه و تقاضا، سفارشات بعدی انجام می‌شوند.

تشخیص صف خرید و فروش در بورس

سهامی که به صورت عادی معامله می‌شود، دارای تعدادی خریدار و تعدادی فروشنده است. همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، درمورد سهام گروه دارویی برکت (برکت)، در هر دو قسمت تابلوی معاملاتی، پیشنهاد خرید و فروش وجود دارد و حجم پیشنهادی نیز در هر دو بخش به هم نزدیک است. در چنین شرایطی معاملات به صورت عادی انجام می‌شوند و قیمت سهام در طول روز به دلیل افزایش یا کاهش قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان نوسان دارد.

صف خرید

گاهی حجم تقاضا برای خرید یک سهام خاص بسیار بالا است، در صورتی که فروشنده‌ای برای آن سهم وجود ندارد، یا تعداد فروشنده‌ها در مقایسه با خریداران بسیار کمتر است. در چنین شرایطی که فشار خرید بر فروش غلبه می‌کند، سفارشات خرید در سمت راست تابلوی معاملاتی افزایش می‌یابد و اصطلاحاً گفته می‌شود که صف خرید شکل گرفته است. معمولاً صف خرید در بالاترین قیمت مجاز سهام در روز، یعنی در 5%+ تشکیل می‌شود. به عنوان مثال در تصویر زیر صف خرید مربوط به سهام بانک تجارت (وتجارت) را مشاهده می‌کنید:

همان‌طور که می‌بینید، در بخش خرید تابلوی معاملاتی (کادر سبز) تعداد 6420 سفارش با حجمی در حدود 219 میلیون و در بالاترین قیمت مجاز ثبت شده است. این در حالی است که در بخش فروش (کادر قرمز) هیچ عرضه‌ای دیده نمی‌شود. در این شرایط، سفارشات خرید پشت سر هم و در بالاترین قیمت مجاز، ثبت شده و خریداران در صف خرید می‌مانند. در حالی که خبری از فروش این سهام نیست.

صف فروش

گاهی حجم سفارشات مربوط به فروش یک سهام، از سفارشات مربوط به خرید آن بسیار بالاتر است. یا حتی خریداری برای سهام وجود ندارد. در این وضعیت که فشار فروش بر خرید غلبه می‌کند، صف فروش سهام شکل می‌گیرد. در صف فروش، حجم سفارشات ثبت شده در سمت چپ تابلوی معاملاتی که مربوط به تقاضاهای فروش است افزایش یافته و بخش خرید تابلو، از خریدار خالی می‌شود. معمولاً صف فروش در پایین‌ترین قیمت مجاز سهام در روز، یعنی در 5%- تشکیل می‌شود. به عنوان مثال، در شکل زیر تابلوی معاملاتی سهام موتورسازان تراکتورسازی ایران (خموتور) را مشاهده می‌کنید:

همان‌طور که می‌بینید، بخش فروش تابلو، با ثبت 248 سفارش با حجمی در حدود 5 میلیون سهم و در پایین‌ترین سطح قیمت مجاز، با تراکم سفارشات مواجه است. این در حالی است که در بخش خرید، حتی یک خریدار هم وجود ندارد. بنابراین تشخیص صف در بورس ساده است و با مراجعه به سایت مدیریت فناوری بورس تهران و بررسی تابلوهای معاملاتی به سادگی می‌توان آن را تشخیص داد.

دلایل تشکیل صف خرید و فروش در بورس

دلایل بسیاری در تشکیل صف خرید و فروش در بورس تأثیرگذارند، اما مهم‌ترین عامل، هیجانات و شایعات پیرامون سهام است. گاهی نیز اخبار مربوط به افزایش سرمایه، سوددهی شرکت، رسیدن به سطوح حمایت، افزایش قیمت محصولات شرکت (به عنوان مثال تأثیر افزایش قیمت شیر در افزایش قیمت سهام شرکت‌های لبنیاتی)، و همچنین تعدیل مثبت مقدار EPS می‌توانند در تشکیل صف خرید اثرگذار باشند. برعکس این عوامل نیز می‌توانند صف فروش را شکل دهند. به عنوان مثال اخبار مربوط به کاهش سرمایه، زیان شرکت، رسیدن به سطوح مقاومت، کاهش قیمت محصولات شرکت و همچنین تعدیل منفی مقدار EPS از جمله عواملی هستند که به تشکیل صف فروش منجر می‌شوند. بررسی دقیق دلایل افزایش و کاهش قیمت سهام و تشکیل صف خرید و فروش در بورس می‌تواند از اتخاذ تصمیم‌های هیجانی، که درنهایت منجر به ضرر سرمایه‌گذار خواهد شد، پیشگیری کند. شاید بهترین راه برای این کار، افزایش آگاهی و آموزش بورس باشد. با افزایش میزان دانش و آگاهی، می‌توانید هیجانات مثبت و منفی بی‌دلیل بازار را تشخیص داده و فریب تشکیل صف خرید و فروش در بورس را نخورید.

کلام آخر

تشکیل صف خرید و فروش در بورس یک امر عادی نیست، هرچند بسیار متداول است. معامله‌گر حرفه‌ای باید با استفاده از اصول تحلیل فاندامنتال و تکنیکال، سهام مورد نظر خود را تحلیل کرده و سپس اقدام به خرید آن نماید. افراد حرفه‌ای هیچ‌وقت فریب شایعات و صف‌ خرید و فروش در بورس را نمی‌خورند و اسیر هیجانات و احساسات خود نمی‌شوند. هیچ‌وقت نباید تشکیل صف خرید و فروش در بورس را مبنای معاملات خود در نظر بگیرید. فراموش نکنید هر سهامی که صف خرید تشکیل داده است، لزوماً سهام خوبی نیست. هر سهامی هم که صف فروش تشکیل داده است، لزوماً سهام بدی نیست. آکادمی دکتر ژند پکیج آموزش تابلوخوانی را برای افراد علاقه‌مند به آموزش بورس تهیه کرده است. تابلوخوانی و آشنایی با تابلوهای معاملاتی و صف خرید و فروش در بورس الفبای سرمایه‌گذاری در بورس است. هر معامله‌گری در هر سطحی که باشد و با هر میزان سرمایه‌ای، باید با این اصول اولیه سرمایه‌گذاری آشنا باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و تهیه این بسته آموزشی اینجا کلیک کنید.