شرکت ‌های سهامی عام و سهامی خاص چه شرکت ‌هایی هستند؟

شناخت شرکت های موجود و فعال در بازار سرمایه که به ‌عنوان عامل اصلی فعالیت بازار می باشند از اهمیت ویژه ‌ای برخوردار است. طبق قانون تجارت، شرکت عبارت است از قراردادی که به ‌موجب آن، دو یا چند نفر میزان مشخصی سرمایه آورده، تا اقدام به انجام فعالیت ها و عملیات تجاری مورد نظر نموده و سود و زیان ناشی از تجارت، بین سرمایه گذاران نیز تقسیم می ‌شود.

در واقع شرکت های تجاری در دسته بندی های مختلفی قرار دارند که یکی از آنها، شرکت سهامی است و به دو صورت عام و خاص تشکیل می شود. در حالت کلی ویژگی ‌های شرکت سهامی  بدین صورت است که فقط سرمایه در آن دخالت دارد. به این معنا که، سرمایه شرکت به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست.

شرکت‌ های سهامی عام و شرکت ‌های سهامی خاص  

همانطور که بیان داشتیم، شرکت سهامی به دو دسته شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تقسیم بندی می ‌شود. آن شرکتی که بخشی از سرمایه آن، از طریق فروش سهام به سایر افراد تامین می شود، شرکت سهامی عام نام دارد وبه شرکتی که تمام سرمایه آن در زمان تأسیس تنها توسط سرمایه گذاران خود شرکت تأمین شود، شرکت سهامی خاص اطلاق می شود.

در قانون تجارت، حتی در صورتی که حوزه فعالیت و عملیات شرکت، امور بازرگانی نباشد نیز شرکت سهامی به‌ عنوان یک شرکت بازرگانی محسوب می ‌شود.

با توجه به این نکته که قسمتی از سرمایه شرکت سهامی عام از طریق فروش سهام به مردم تامین می می شود، می توان اینگونه بیان داشت که آن شرکت‌ هایی که سهام آنها، حدود 51%  و بیشتر، در دست عموم افراد باشد نیز شرکت های سهامی عام می باشند و  اینکه، سهام شرکت ‌های خاص نیز در اختیار عموم نبوده و تنها تعداد محدودی از افراد  دارای سهام شرکت های سهامی خاص هستند.

موضوع دیگری که در مورد شرکت سهامی عام باید بیان نماییم این است که، سهام شرکت سهامی عام قابلیت عرضه در بازار سرمایه و جذب نقدینگی برای پروژه ‌های توسعه ‌ای را دارد. در حالی‌ که در شرکت سهامی خاص معمولا ‌به دلیل محدودیت سهام‌ داران، امکان جذب منابع بیشتر وجود ندارد.

موضوع دیگر قابل ذکر این است که انتقال مالکیت در شرکت ‌های سهامی عام به آسانی امکان پذیر است و اثری بر تداوم شرکت سهامی ندارد ولی این موضوع نقل و انتقال در شرکت سهامی خاص، باید حتما با توافق مدیران شرکت انجام شود.

ممکن است برخی از افراد با این سوال مواجه شده باشند که شرکت های بورسی، شرکت های سهامی خاص یا سهامی عام، هستند؟

باید گفت که شرکت های بورسی در شمار شرکت های سهامی عام می باشند و در واقع یکی از مهمترین و اساسی ترین شرایطی که شرکت ها برای پذیرش در بورس باید داشته باشند، ویژگی سهامی عام بودن آنهاست. بنابراین امکان سرمایه‌ گذاری در شرکت‌ های سهامی عام که در بورس پذیرفته شده‌ اند برای عموم وجود دارد.

در نظر داشته باشید که برای سرمایه ‌گذاری در این شرکت‌ ها، باید کد معاملاتی بورسی را دریافت کرده باشید و برای اقدام در جهت دریافت کد معاملاتی بورس، ابتدا بایستی در کارگزاری بورس، ثبت نام  انجام داده و پس از مراحل احراز هویت، کد معاملاتی بورس را دریافت نمایید.

اشتراکات شرکت ‌های سهامی عام و سهامی خاص

• مسئولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست.
• شرکت های سهامی عمدتا بازرگانی محسوب می شوند، اگر چه حوزه فعالیتی آنها، امور بازرگانی نباشد.
• موسسین شرکت نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی که به منظور تاسیس و به ثبت رساندن شرکت انجام می دهند، مسئولیت تضامنی دارند.
• در تمام اطلاعیه ها و آگهی های شرکت باید عبارت شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص بلافاصله قبل یا بعد از نام شرکت، به طور روشن و خوانا درج شود.
• اطلاعات مربوط به فعالیت های شرکت در روزنامه کثیرالانتشار منتشر می شود و این امر بر عهده صورتجلسه مجمع عمومی موسس و اولین مجمع عمومی سهامداران هر دو شرکت است.

تفاوت های شرکت ‌های سهامی عام و سهامی خاص

• مدیران و سهامداران شرکت سهامی عام، حداقل 5 نفر و شرکت سهامی خاص حداقل 3 نفر می ‌باشد.
• امکان صدور اوراق قرضه تنها برای شرکت ‌های سهامی عام وجود دارد.
• شرکت سهامی عام برای تامین سرمایه اقدام به پذیره‌ نویسی عمومی می ‌نماید ولی شرکت سهامی خاص، حق مراجعه به عامه را ندارد.
• سهام شرکت سهامی عام قابل عرضه در بازار بورس است ولی شرکت سهامی خاص چنین ویژگی ندارد.
• نقل و انتقال سهام در شرکت ‌های سهامی خاص، منوط به توافق مدیران یا مجامع شرکت می باشد.
• ولی در شرکت سهامی عام، چنین نقل و انتقالی مشروط به موافقت سهامداران نیست.