نمودار ایچیموکو و خطوط مختلف آن

نمودار ایچیموکو (Ichimoku Chart) یک ابزار تحلیل تکنیکال محبوب است که توسط معامله‌گران برای شناسایی روندها و معکوس‌های احتمالی در بازار استفاده می‌شود. این نمودار توسط روزنامه‌نگار ژاپنی «گویچی هوسودا» (Goichi Hosoda) در اواخر دهه 1930 توسعه یافت و در بین تاجران در سراسر جهان محبوبیت پیدا کرد.

این نمودار از چندین خط و یک ابر تشکیل شده است که اطلاعات ارزشمندی در مورد شرایط بازار و جهت حرکت قیمت ارائه می‌دهد.

در این مقاله، خطوط مختلف نمودار ایچیموکو و نحوه استفاده معامله‌گران از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. اما با‌توجه به این‌که این نمودار، بر پایه نمودار شمعی استوار است، خوب است در ابتدا و به عنوان مقدمه با این نمودار آشنا شویم.

نمودار شمعی چیست و از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

نمودار کندل استیک (candlestick chart) یا نمودار شمعی نوعی نمودار مالی است که برای نشان‌دادن حرکت قیمت یک دارایی مانند سهام، کالاها یا ارزها استفاده می‌شود. این نمودار از شمع‌های واحد تشکیل شده است که هرکدام نشان‌دهنده یک دوره زمانی خاص، مانند یک روز یا یک ساعت است.

هر شمع دارای چهار قسمت است: قیمت افتتاحیه، قیمت بسته‌شدن، قیمت بالا و قیمت پایین. بدنه مستطیل شکل شمع نشان‌دهنده قیمت‌های باز و بسته‌شدن است و رنگ بدنه نشان‌دهنده افزایش یا کاهش قیمت در آن بازه زمانی است.

اگر قیمت بسته‌شدن بالاتر از قیمت افتتاحیه باشد، بدنه شمع به‌طور معمول به رنگ سبز یا سفید است که نشان‌دهنده روند صعودی یا مثبت است. اگر قیمت بسته‌شدن کمتر از قیمت افتتاحیه باشد، بدنه کندل معمولاً قرمز یا مشکی است که نشان دهنده روند نزولی یا منفی است.

خطوط نازک بالا و پایین بدنه شمع را «فتیله» یا «سایه» می‌نامند که قیمت بالا و قیمت پایین را نشان می‌دهد.

نمودار شمعی

نمودار ایچیموکو چیست و چه ارتباطی با نمودار شمعی دارد؟

نمودار ایچیموکو نوعی نمودار مالی است که بر اساس اصول نمودار شمعی عمل می‌کند. این نمودار به‌عنوان Ichimoku Kinko Hyo شناخته می‌شود که در ژاپن به «نمودار تعادل یک نگاه» ترجمه می‌شود.

نمودار ایچیموکو از چندین خط تشکیل شده است که با استفاده از قیمت افتتاحیه، قیمت بسته‌شدن، قیمت بالا و قیمت پایین یک دارایی در یک دوره زمانی خاص محاسبه می‌شوند. به‌عبارت دیگر، این خطوط بر اساس نمودارهای شمعی منفرد محاسبه شده و به نمایش درمی‌آیند.

خطوط نمودار ایچیموکو برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت بالقوه و همچنین، برای تولید سیگنال‌های خرید و فروش استفاده می‌شود.

نمودار Ichimoku همچنین، دارای یک ابر یا kumo است که بین دو خط قرار دارد. عرض و رنگ ابر می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد قدرت یک روند یا معکوس‌شدن روند بالقوه ارائه دهد.

نمودار ایچیموکو یک تکنیک نموداری پیچیده‌تر و جامع‌تر در مقایسه با نمودار شمعی است، اما بر اساس اصول نمودار شمعی ساخته شده تا تصویر کامل‌تری از روند بازار و تغییرات احتمالی قیمت را ارائه دهد.

نمودار ایچیموکو

توضیحات تکمیلی

• سطح حمایت: سطح حمایت، سطح قیمتی است که احتمال ورود خریداران به بازار و جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت وجود دارد. این سطح اغلب به‌عنوان قیمتی در نظر گرفته می‌شود که بعید است قیمت اوراق بهادار پایین‌تر از آن بیاید. هنگامی که قیمت به سطح حمایت نزدیک می‌شود، معامله‌گران ممکن است به‌دنبال فرصت‌های خرید باشند و انتظار داشته باشند که قیمت مجدداً افزایش یابد.

• سطح مقاومت: از سوی دیگر، سطح مقاومت، سطح قیمتی است که فروشندگان احتمالاً در آن وارد بازار شده و از افزایش بیشتر قیمت جلوگیری می‌کنند. این سطح، اغلب به‌عنوان سقفی در نظر گرفته می‌شود که بعید است قیمت اوراق بهادار بالاتر از آن افزایش یابد. هنگامی که قیمت به سطح مقاومت نزدیک می‌شود، معامله‌گران معمولا به‌دنبال فرصت‌های فروش هستند و انتظار دارند که قیمت جهت خود را معکوس کرده و سقوط کند.

بخش‌های مختلف نمودار ایچیموکو

همان‌طور که ذکر شد، نمودار ایچیموکو از پنج خط و یک ابر تشکیل شده است که هر یک از آن‌ها اطلاعات ارزشمندی در مورد شرایط بازار و جهت حرکت قیمت ارائه می‌دهد. در این‌جا بخش‌های تشکیل‌دهنده این نمودار را معرفی کرده و درباره آن‌ها صحبت می‌کنیم.

 Tenkan-sen (خط تبدیل):

تنکان‌سن (Tenkan-sen) که به‌عنوان Conversion Line یا خط تبدیل نیز شناخته می‌شود، یکی از پنج خط نمودار ایچیموکو است. خط تنکان‌سن با در نظرگرفتن میانگین بالاترین بالا و پایین‌ترین پایین برای نه دوره گذشته محاسبه می‌شود.

این خط برای شناسایی روندهای کوتاه‌مدت در بازار کاربرد دارد. زمانی که خط تنکان‌سن بالای خط کیجون‌سن باشد نشان‌دهنده روند صعودی بازار است و زمانی که خط تنکان‌سن زیر خط کیجون‌سن باشد نشان‌دهنده روند نزولی است.

علاوه بر شناسایی روندها، خط Tenkan-sen می‌تواند به‌عنوان یک خط سیگنال برای تولید سیگنال‌های خرید و فروش نیز استفاده شود. به‌عنوان مثال، زمانی که خط تنکان‌سن از خط کیجون‌سن عبور می‌کند و بالا می‌رود، سیگنال صعودی محسوب شده و زمانی که این خط از خط کیجون‌سن به‌سمت پایین عبور می‌کند، سیگنال نزولی محسوب می‌شود.

Kijun-sen (خط پایه)

Kijun-sen خط دیگری در نمودار Ichimoku است که به‌عنوان خط پایه (base line) نیز شناخته می‌شود. خط Kijun-sen با گرفتن میانگین بالاترین بالا و پایین‌ترین پایین برای 26 دوره گذشته محاسبه می‌شود.

این بخش از نمودار ایچیموکو برای شناسایی روندهای میان‌مدت در بازار کاربرد دارد. زمانی که قیمت بالای خط کیجون‌سن باشد، نشان‌دهنده روند صعودی است و زمانی که قیمت زیر خط کیجون سن باشد، نشان‌دهنده روند نزولی است.

علاوه بر شناسایی روندها، خط Kijun-sen می‌تواند به‌عنوان سطح حمایت و مقاومت نیز مورد استفاده قرار گیرد. معامله‌گران اغلب از خط Kijun-sen برای ثبت دستورات توقف ضرر خود استفاده می‌کنند. اگر قیمت بالاتر از خط Kijun-sen معامله ‌شود، معامله‌گران دستورات توقف ضرر خود را درست زیر خط Kijun-sen قرار می‌دهند. به‌طور مشابه، اگر قیمت زیر خط Kijun-sen معامله شود، معامله‌گران ممکن است دستورات توقف ضرر خود را درست بالای خط Kijun-sen قرار دهند.

Senkou Span A (Lading Span A)

 Senkou Span A خطی در نمودار Ichimoku است که به‌عنوان Leading Span A نیز شناخته می‌شود. این خط با گرفتن میانگین خطوط Tenkan-sen و Kijun-sen و رسم نتیجه 26 دوره قبل محاسبه می‌شود. Senkou Span A به‌عنوان یکی از دو مرز برای Kumo یا ابر درنظر گرفته می‌شود، که یک ناحیه سایه‌دار در نمودار است که سطوح حمایت و مقاومت را نشان می‌دهد.

Senkou Span A برای شناسایی مناطق بالقوه حمایت و مقاومت در آینده استفاده می‌شود. اگر قیمت فعلی بالاتر از Senkou Span A باشد، نشان می‌دهد که بازار در یک روند صعودی قرار دارد و Senkou Span A می‌تواند به‌عنوان سطح حمایت استفاده شود. برعکس، اگر قیمت فعلی کمتر از Senkou Span A باشد، نشان می‌دهد که بازار در روند نزولی قرار دارد و Senkou Span A می‌تواند به‌عنوان سطح مقاومت استفاده شود.

معامله گران معمولا از Senkou Span A و Senkou Span B به همراه استفاده می‌کنند.

خطوط مختلف نمودار ایچیموکو

Senkou Span B (Lading Span B)

Senkou Span B یک خط دیگر در نمودار Ichimoku است که به‌عنوان Leading Span B نیز شناخته می‌شود. این خط با گرفتن میانگین بالاترین و کمترین مقدار در 52 دوره گذشته و رسم نتیجه 26 دوره قبل محاسبه می‌شود. Senkou Span B به‌عنوان مرز دوم برای Kumo یا ابر استفاده می‌شود.

Senkou Span B همچنین، برای شناسایی مناطق بالقوه حمایت و مقاومت در آینده کاربرد دارد. اگر Senkou Span A بالاتر از Senkou Span B باشد، نشان‌دهنده این است که بازار در یک روند صعودی است و Kumo صعودی خواهد بود. برعکس، اگر سنکو اسپان A زیر سنکو اسپان B باشد، نشان‌دهنده این است که بازار در روند نزولی قرار دارد و کومو نزولی خواهد بود.

کومو یا ابر

کومو که به‌عنوان ابر نمودار ایچیموکو نیز شناخته می‌شود، جزء کلیدی این نمودار است. این ابر یک ناحیه سایه‌دار است که با ترسیم دو خط Senkou Span A و Senkou Span B ایجاد می‌شود.

کومو به‌عنوان یک ابزار کلیدی برای معامله‌گران به منظور شناسایی مناطق بالقوه حمایت و مقاومت در آینده کاربرد دارد. اگر قیمت بالاتر از کومو باشد، در یک روند صعودی در نظر گرفته می‌شود و کومو به‌عنوان سطح حمایت عمل می‌کند. برعکس، اگر قیمت زیر کومو باشد، در یک روند نزولی در نظر گرفته می‌شود و کومو به‌عنوان سطح مقاومت عمل می‌کند.

علاوه بر شناسایی سطوح حمایت و مقاومت، از کومو می‌توان برای سنجش قدرت روند نیز استفاده کرد. اگر کومو ضخیم باشد، نشان‌دهنده قوی‌بودن روند است، در‌حالی‌که یک کومو نازک نشان می‌دهد که روند ضعیف است.

به‌طور کلی، کومو ابزار ارزشمندی برای معامله‌گرانی است که از نمودار ایچیموکو استفاده می‌کنند، زیرا نمایش تصویری واضحی از روند بازار و مناطق بالقوه حمایت و مقاومت ارائه می‌دهد.

تفاوت بین ابر ایچیموکو و میانگین متحرک

بین ابر ایچیموکو و میانگین متحرک (Moving Averages) هر دو ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که توسط معامله‌گران برای شناسایی روندها، سطوح حمایت و مقاومت و نقاط ورود و خروج احتمالی استفاده می‌شوند. با این حال، برخی از تفاوت‌های کلیدی بین این دو وجود دارد.

ابر نمودار ایچیموکو، ابزار جامع‌تری است که از اجزای متعددی از جمله Tenkan-sen، Kijun-sen، Senkou Span A و B و Chikou Span تشکیل شده است. این مولفه‌ها با هم عمل کرده تا دید کامل‌تری از عملکرد قیمت و تغییر روند بالقوه را به معامله‌گران ارائه دهند.

از طرف دیگر میانگین متحرک ابزار ساده‌تری است که با در نظرگرفتن میانگین قیمت یک اوراق بهادار در یک دوره زمانی مشخص محاسبه می‌شوند. این ابزار اغلب برای شناسایی روندها و نقاط ورودی و خروجی بالقوه استفاده می‌شوند، اما سطح جزئیات مشابه ابر ایچیموکو را ارائه نمی‌دهند.

تفاوت کلیدی دیگر بین این دو، این است که میانگین متحرک معمولاً همراه با سایر شاخص‌های فنی استفاده می‌شود، در‌حالی که ابر نمودار ایچیموکو یک ابزار مستقل است که می‌تواند دید جامع‌تری از بازار ارائه دهد.

ابر Ichimoku (قسمت نارنجی)

محدودیت‌های استفاده از نمودار Ichimoku

نمودار Ichimoku یک ابزار تحلیل تکنیکال قدرتمند و پرکاربرد است، اما محدودیت‌هایی نیز دارد. برخی از محدودیت‌های اصلی استفاده از نمودار ایچیموکو به‌شرح زیر هستند.

1. حجم زیاد داده: نمودار Ichimoku از چندین مؤلفه تشکیل شده است که می‌تواند خواندن و تفسیر آن را برای معامله‌گرانی که با این ابزار آشنایی ندارند دشوار کند. این مشکل می‌تواند منجر به سردرگمی و تحلیل نادرست گردد.

2. سیگنال‌های دیرهنگام: نمودار ایچیموکو به‌گونه‌ای طراحی شده است که دید جامعی از عملکرد قیمت به معامله‌گران ارائه می‌دهد که گاهی اوقات می‌تواند منجر به سیگنال‌های دیرهنگام شود. این بدان معنی است که معامله‌گران ممکن است برخی از فرصت‌های معاملاتی را از دست بدهند یا خیلی دیر وارد معاملات شوند.

3. سیگنال‌های غلط: نمودار ایچیموکو مانند هر ابزار تحلیل تکنیکال کامل نیست و می‌تواند سیگنال‌های نادرست تولید کند. معامله‌گران باید از این موضوع آگاه باشند و از سایر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیلی برای تایید تصمیمات معاملاتی خود استفاده کنند.

4. استفاده محدود در بازارهای متلاطم: نمودار ایچیموکو در بازارهای عادی بهترین عملکرد را دارد؛ اما در بازارهای متلاطم که جهت مشخصی ندارد، کمتر موثر است.

5. برای همه سبک‌های معاملاتی مناسب نیست: نمودار Ichimoku یک ابزار مستقل است که ممکن است برای همه سبک‌های معاملاتی مناسب نباشد. برخی از معامله‌گران ممکن است ترجیح دهند از شاخص‌ها و ابزارهای تحلیل دیگری برای تکمیل استراتژی معاملاتی خود استفاده کنند.

نمودارهای مشابه نمودار ایچیموکو

هیچ نموداری وجود ندارد که دقیقاً شبیه نمودار ایچیموکو باشد، زیرا سیستم این نمودار منحصر‌به‌فرد و جامع است. با این حال، معامله‌گران ممکن است از انواع دیگر نمودارها در ارتباط با نمودار ایچیموکو برای به‌دست آوردن بینش بیشتر در مورد روند بازار و فرصت‌های معاملاتی بالقوه استفاده کنند. برخی از انواع نمودارهای محبوبی که معامله‌گران در ترکیب با نمودار ایچیموکو استفاده می‌کنند شامل نمودارهای شمعی، نمودار میله‌ای و نمودار خطی است. هر یک از این انواع نمودار، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد و معامله‌گران ممکن است بسته به سبک معاملاتی و ترجیحات خود از یک یا چند نوع نمودار استفاده کنند.

جمع‌بندی

به‌طور خلاصه، نمودار Ichimoku یک سیستم نمودار منحصر‌به‌فرد و جامع است که می‌تواند بینش ارزشمندی را در مورد روندهای بازار و فرصت‌های معاملاتی بالقوه ارائه دهد. پنج خط آن در هماهنگی با هم عمل می‌کنند تا تصویر کاملی از عملکرد قیمت ارائه دهند. معامله‌گران می‌توانند از این خطوط برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت کلیدی، تغییر روند بالقوه و سایر سیگنال‌های مهم بازار استفاده کنند.

درحالی‌که هیچ نموداری وجود ندارد که کامل باشد، نمودار Ichimoku اطلاعات بسیار ارزشمندی را ارائه می‌دهد که در ارتباط با انواع دیگر نمودارها استفاده می‌شود.