روندها در بازار بورس چطور ایجاد می‌شوند؟

آیا تاکنون به نمودار سهام نگاه کرده و متوجه فراز و نشیب‌های روزانه آن شده‌اید؟ زیربنای همه این نوسانات، روندها در بازار بورس هستند. این روندها ممکن است در دوره‌های زمانی طولانی‌تر نیز دیده شوند. بررسی روندها در بازار بورس موضوع تحلیل تکنیکال است. به عنوان یک سرمایه‌گذار تکنیکال، باید به الگوهای قیمت در گذشته نگاه کنید و درمورد روند بازار نظر دهید. سپس بر مبنای چگونگی این روندها، اقدامات مورد نیاز خود را نسبت به سهام مورد نظر، تنظیم کنید. به همین دلیل درک روندها در بازار بورس بسیار مهم است. این همان چیزی است که در این مقاله به شما آموزش خواهیم داد. ترندهای بورس چیست؟ کاربرد روند در انتخاب سهام، و چگونگی تجزیه و تحلیل آن برای یک سرمایه‌گذاری سودآور چگونه است؟

روند بازار چیست؟

همان‌طور که اشاره شد، قیمت سهام در بازه‌های کوتاه‌مدت می‌تواند بی‌ثبات باشد. قیمت سهام لزوماً در یک خط مستقیم حرکت نمی‌کند. با این حال وقتی به الگوهای قیمت با دید بلندمدت نگاه می‌کنید، به یک روند تعریف شده و مشخص در بازار دست می‌یابید. به طورکلی، روندها در بازار بورس شامل حرکات گسترده صعودی یا نزولی قیمت سهام در طول زمان هستند. به حرکت رو به بالای قیمت سهام، روند صعودی گفته می‌شود. در حالیکه حرکت رو به پایین طی یک دوره زمانی، روند نزولی نامیده می‌شود. سرمایه‌گذاران تمایل به خرید سهامی دارند که در روند صعودی قرار دارد و معمولاً سهامی را می‌فروشند که در روند نزولی است. قیمت سهام معمولاً به شکل زیگ‌زاگ حرکت می‌کند. روندها در بازار بورس فقط به میزان افزایش یا کاهش قیمت سهام طی یک دوره زمانی مشخص مربوط نمی‌شوند. بلکه باید بدانیم سهام ما تا چه میزان با افزایش یا کاهش قیمت روبرو شده است. به عبارت دیگر، قیمت سهام تا چه حد بالا یا پایین رفته است.

تعریف اصطلاحات اصلی

ابتدا به تعریف بعضی اصطلاحات اصلی مرتبط با روندها در بازار بورس می‌پردازیم. این‌ اصطلاحات معمولاً در تحلیل تکنیکال به طور مکرر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

اوج یا قله

وقتی کلمه «قله» را می‌شنویم، ناخودآگاه به کوه فکر می‌کنیم. دقیقاً به همین دلیل از این کلمه در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود. اگر به نمودار سهام نگاه کنید، قله‌های زیادی را در آن می‌بینید. به قسمت اوج هر چیزی قله می‌گویند. مثل قله کوه یا بالاترین نقطه اوج‌گیری قیمت سهام.

حفره یا کف

اگر کوه را وارونه کنید به شکل دره یا فرورفتگی می‌رسید. این پایین‌ترین نقطه زمین است. دقیقاً به همین ترتیب، نمودارهای سهام نیز دارای حفره یا فرورفتگی است. یعنی پایین‌ترین جایی که قیمت سهام به آن سقوط کرده است.

انواع روندها در بازار بورس

حال بیایید نگاهی به انواع روندها در بازار بورس بیاندازیم:

روند صعودی (UPTRENDS)

در روند صعودی، قله‌ها (اوج) و حفره‌ها (کف) در نمودار سهام به طور پی در پی افزایش می‌یابند. بنابراین قیمت سهام تقریباً هر روز، کمتر از روز قبل افت و خیز می‌کند. اشتباه نکنید؛ در روند صعودی، قیمت سهام همیشه رو به بالا نیست. اما ممکن است بالاترین قیمتی باشد که سهام طی چند روز، هفته یا ماه گذشته به آن دست یافته است. این افزایش و کاهش پی در پی بیانگر تمایلات مثبت بازار است. چنین روندی نشان می‌دهد که سهام، ظرفیت بیشتری برای افزایش قیمت دارد. بنابراین تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران اقدام به خرید آن می‌کنند و به همین دلیل قیمت، بالاتر رانده می‌شود. به همین ترتیب، هر بار که سهام سقوط کند، سرمایه‌گذاران از این فرصت برای خرید بیشتر استفاده می‌کنند. آن‌ها صبر نمی‌کنند که قیمت سهام تا سطح اولیه خود سقوط کند، قبل از این اتفاق، سهام را می‌خرند و از این طریق به افزایش ارزش آن کمک می‌کنند. فرض کنید سهام در هفت هفته گذشته به شرح زیر حرکت کرده است: Rs 60, Rs 52, Rs 63, Rs 55, Rs 65, Rs 57 و Rs 69 همان‌طور که مشاهده می‌کنید هر قله (Rs 69 و Rs 60, Rs 63, Rs 65)  بالاتر از قله قبلی است. همچنین هرحفره نیز بالاتر از موارد قبلی است. چنین روندی، یک روند صعودی کلاسیک است. درمقابل، مشخصه بعضی از روندهای صعودی، کاهش قیمت بیشتر و افزایش قیمت کمتر در هر اوج و فرود است. در این صورت، اگرچه ممکن است سهام همچنان بالا برود، رشد آن با ریسک بسیار بالایی همراه است.

روند نزولی (DOWNTRENDS)

روند نزولی الگویی است که در آن سهام به طور پیوسته در حال سقوط است. نه تنها قله‌های پی‌درپی رو به کاهش است، حفره‌ها نیز به طور مداوم کاهش می‌یابند. این بدان معناست که سرمایه‌گذاران اطمینان دارند سهام سقوط بیشتری را نیز تجربه خواهد کرد. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران از هر افزایش موقتی و کمی نیز برای فروش سهام موجود خود استفاده می‌کنند. در این سطح، معمولاً خرید کمی صورت می‌گیرد. در روند نزولی مهم نیست قیمت سهام چقدر کاهش یافته است، به ویژه اگر قصد سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دارید نباید چنین سهم‌هایی را بخرید. اگر استراتژی شما سرمایه‌گذاری بلندمدت است، ممکن است بخواهید صبر کنید تا سهام روند نزولی را پشت سر گذاشته و وارد فاز صعودی شود.

روند خنثی (SIDEWAYS TRENDS)

در یک روند خنثی، سهام طی یک دوره طولانی، به طور مشخص در یک جهت خاص حرکت نمی‌‎کند. قله‌ها و حفره‌ها همچنان ثابت هستند و روند سهام جهتگیری خاصی را درمورد تصمیم غالب سرمایه‌گذاران برای خرید یا فروش سهام نشان نمی‌دهد.

چرا باید به روندها در بازار بورس توجه کنید؟

همیشه بهترین نتیجه در اثر صبر و اراده به دست می‌آید. حتی اگر مفهوم روند به نظرتان پیچیده است، باز هم سعی کنید آن را یاد بگیرید و در سرمایه‌گذاری‌های خود لحاظ کنید. درک روندها در بازار بورس از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا به شما می‌گوید کدام سهام با احتمال بیشتری روند صعودی خواهد داشت و در این مسیر چقدر ریسک وجود دارد. اگر قبل از رسیدن قیمت به قله، سهام خود را بفروشید، ممکن است سود خوبی را از دست بدهید. به همین ترتیب، اگر قبل از سقوط قیمت به پایین‌ترین سطح خود نیز سهامی را بخرید، درنهایت از فروش آن سود کمتری به دست می‌‌آورید.

روش تشخیص روندهای بازار بورس

ما قبلاً انواع مختلف روندهای بازار را توضیح داده‌ایم. حالا با یک مثال ساده، روش شناسایی روندهای بازار را توضیح خواهیم داد. فرض کنید قیمت یک سهم در پایان هر یک از شش هفته گذشته 35، 38، 27، 40، 24 و 41 ریال باشد. نمودار قیمت سهام در این شرایط به صورت زیر است:

اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که هر بار سهام سقوط می‌کند، درصد بیشتری نسبت به حالت قبل سقوط می‌کند. هر سه حفره نمودار سهام (35، 27 و 24) به ترتیب پایین‌تر از حفره‌های قبلی است. به همین ترتیب، هر بار قیمت سهام افزایش داشته است، این افزایش نسبت به افزایش قبلی به مقدار کمتری بوده است. توجه کنید که از 38 به 40  سپس 41 ریال افزایش یافته است. در نگاه اول شاید به نظر برسد که سهام خوب عمل کرده است، زیرا از 35 ریال تا 41 ریال افزایش یافته است. با این حال با یک نگاه موشکافانه‌تر، متوجه می‌شویم که کیفیت این صعود پایین بوده است. در این حالت، سهام در کل فقط 17% رشد کرده است. با این حال در طول مسیر خود در حدود 40% سقوط داشته است. چرا کسی باید برای چنین صعود نامطمئنی سرمایه خود را به خطر بیاندازد؟ به همین دلیل درک روند بازار اهمیت زیادی دارد. به تجزیه و تحلیل روند بازار بورس اصطلاحاً تحلیل روند گفته می‌شود. مهم‌ترین جنبه تحلیل تکنیکال نیز خط روند (trendline) است.

خط روند

خط روند در تحلیل تکنیکال کاربرد بسیار مهمی دارد. خط روند خطی است که تمام حفره‌ها یا قله‌های موجود در یک نمودار سهام را به یکدیگر متصل می‌کند. خط روندی که قله‌های یک نمودار سهام را به هم متصل می‌کند می‌تواند رشد سهام را در یک دوره مشخص نشان دهد. خط روندی که از اتصال حفره‌های نمودار به دست آمده باشد نیز به ردیابی ریسک‌های بنیادی سهام کمک می‌کند. حتی می‌توان از ترکیب دو خط روند برای مشاهده روند کلی قیمت سهام در یک بازه زمانی خاص استفاده کرد. به ترکیب دو خط روند، کانال گفته می‌شود.

چه عواملی باعث شکل‌گیری روندها در بازار بورس می‌شوند؟

عوامل بسیاری روی بازار تأثیر دارند و نوسانات آن را شکل می‌دهند. توجه به این عوامل در پیش‌بینی روندها در بازار بورس بسیار مؤثر است. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تورم
• نرخ نهایی مالیات
• درآمد شرکت
• قیمت انرژی
• قیمت نفت
• مسائل داخلی و بین‌المللی
• ترس از دست دادن دارایی توسط سرمایه‌گذاران به دلیل کاهش قیمت سهام

کلام آخر

بررسی روندها در بازار بورس نشان می‌دهد بورس اوراق بهادار در درازمدت همیشه رو به صعود است. روندهای صعودی و نزولی به طور مکرر اتفاق افتاده و بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما اگر صبر و حوصله به خرج دهید قطعاً به سود خواهید رسید. چه استراتژی شما سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت باشد چه بلندمدت، انتخاب آگاهانه قطعاً نتیجه مطلوب‌تری خواهد داشت. بررسی روندها در بازار بورس نیز یکی از ابزاری است که می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین سهام برای سرمایه‌گذاری اثرگذار باشد. آکادمی دکتر ژند در پکیج آموزشی امواج الیوت کلیه روندهای بازار و روش تشخیص و کاربرد آن‌ها را با زبانی ساده آموزش داده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر و تهیه این بسته آموزشی اینجا کلیک کنید.