حد ضرر چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

یکی از سوالات مهمی که برای اکثر معامله گران پیش می آید این است که حد ضرر چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد.

در این مطلب سعی داریم تا پاسخی مختصر و مفید به این دو سوال بدهیم. سوالی که شاید بخش دوم آن به اندازه تعداد معامله گرانی که از آن استفاده میکنند٬ راه حل داشته باشد.
حد ضرر چیست؟
در واقع قیمتی است که در صورت رسیدن قیمت دارایی مورد نظر (سهام٬ نرخ ارز٬ کالا و ...) به آن٬ معامله ما بسته خواهد شد تا بیشتر از آن سرمایه خود را از دست ندهیم.
چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟
برای استفاده از حد ضرر ابتدا باید روش تعیین کردن آن را بدانید. همانطور که در ابتدای این مطلب گفتیم٬ روش تعیین آن شاید به تعداد معامله گرانی باشد که از آن استفاده می کنند.
تعیین حد ضرر به شرایط روحی٬ ریسک پذیری٬ میزان سرمایه٬ استراتژی معاملاتی٬ بازاری که در آن معامله می کنید و ... بستگی دارد. مثلا یک معامله گر با ریسک پذیری بالا می تواند حدضرر بزرگتری برای معاملاتش در نظر بگیرد٬ حال آنکه برای یک معامله گر با ریسک پذیری پایین تر٬ این میزان کمتر خواهد بود.
اما بازاری که در آن معامله می کنید؛ این مورد هم یک نقش اساسی در تعیین حد ضرر دارد. مثلا در بازاری مثل فارکس یک روش برای تعیین حد زیان وجود دارد در حالی که روش تعیین حد ضرر در بازار سهام با آن تفاوت دارد. اما در اینجا ما در مورد تعیین حد ضرر در بازار سهام صحبت خواهیم کرد.
اما باز هم این سوال؛ چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟
یکی از راحت ترین روش ها٬ استفاده از حد ضرر ۱۰ %است. در صورتی که معامله شما بر خلاف انتظارتان پیش رفت و ۱۰ %از قیمت سهم مورد نظر کاسته شد٬ آن را به فروش برسانید. به همین راحتی! در این حالت فقط ۱۰ %از سرمایه تان را از دست خواهید داد.
مثلا سهام شرکت ایران خودرو را با قیمت ۲۶۰ تومان برای هر سهم خریداری می کنید. قیمت افتی ده درصدی را تجربه کرده و به قیمت ۲۳۴ تومان میرسد. با این استراتژی تعیین حد ضرر باید آن را به فروش برسانید.
اما نقطه ضعف این روش این است که امکان دارد در اثر نوسانات کوتاه مدت بازار٬ خیلی سریع معامله شما بسته شود.
این مورد در بازارهایی که محدوده قیمتی روز ندارند بیشتر نمود پیدا میکند؛ مثل بازار سهام آمریکا. در ایران حدودا ۳ روز طول میکشد تا قیمت سهم به میزان ۱۰ %افت داشته باشد (با توجه به قوانین معاملاتی بازار بورس ایران در زمان نوشته شدن این مطلب). برای جلوگیری از بروز این مشکل می توانید سوابق نوسانات کوتاه مدت سهام مورد نظرتان را بررسی کنید. مثلا ببینید
در یک بازه زمانی چند روزه٬ سهم مورد نظرتان چقدر نوسان داشته است. به عنوان مثال تعیین حد ضرر ۱۰ %برای سهمی که در طول یک هفته حدود ۱۵ %نوسان میکند٬ زیاد عاقلانه به نظر نمیرسد.
روش دیگر این است که استراتژی زمانی معاملات خود را مشخص کنید. در صورتی که نوسانگیر هستید و در واقع یک معامله گر فعال (Trader Active(٬ بهتر است حد ضرر ۶­۸ %را انتخاب کنید. در صورتی که به صورت میان مدت و بلندمدت معامله می کنید٬ می توانید حد ضررهای ۱۵­۲۰ %یا حتی بالاتر را انتخاب کنید.
اما روشی که شاید بهتر باشد آن را مد نظر قرار دهید این است که نقاط حمایتی سهم مورد نظرتان را پیدا کنید.
برمیگردیم به مثال تعیین حد ضرر برای سهام ایران خودرو؛ مثلا اگر هر سهم را ۲۶۰ تومان خریده اید٬ حد ضرر ده درصدی شما معادل قیمت ۲۳۴ تومان خواهد بود. اما اگر یک حمایت بسیار قوی در قیمت ۲۳۰ تومان داشته باشیم چه؟
در این صورت بهتر است حد ضرر را روی قیمت ۲۲۵ تومان قرار دهید. چون به احتمال زیاد قیمت در محدوده ۲۳۰ تومان حمایت خواهد شد و دوباره رشد خواهد کرد و معامله شما بیجهت بسته نخواهد شد و شما نیز متحمل زیان نمیشوید.
در این حالت حدود ۱۳ %ریسک می کنید اما جلوی بسته شدن بی موقع معامله ای که ممکن است به سود منتهی شود نیز گرفته خواهد شد.
به صورت کلی می توانید حد ضرر را زیر یک حمایت قوی قرار دهید. البته توجه داشته باشید که حمایت مورد نظر نباید فاصله زیادی از قیمت خرید شما داشته باشد.
با استفاده از حد ضرر٬ سودهای خود را تثبیت کنید!
شاید کمی گیج شده باشید اما امکان دارد. در واقع هنگامی که قیمت سهم در جهت مورد نظر شما پیش روی کرد٬ می توانید حد زیان را بالاتر آورده و در قیمت هایی بالاتر از قیمت خرید خود قرار دهید.
مثلا قیمت سهام ایران خودرو به ۳۰۰ تومان رسیده و ۴۰ تومان سود کرده اید. اگر می ترسید که این سود از دستتان برود اما همچنان امیدوار به رشد قیمت هستید و نمی خواهید معامله تان را ببندید٬ می توانید حد زیان را روی قیمت ۲۹۰ تومان قرار بدهید تا در صورتی که قیمت افت کرد٬ همین مقدار سود را گرفته و از بازار خارج شوید.
از حد زیان استفاده نکنید اگر...از حد زیان استفاده نکنید اگر که به آن پایبند نیستید. در واقع معامله گری که در هنگام افت بیش از حد قیمت دوباره و دوباره به آن شانس بازگشت می دهد (و در اکثر مواقع شاهد نابود شدن سرمایه اش خواهد بود) چه دلیلی دارد که حد زیان تعیین کند؟!