امواج الیوت، هر آنچه که باید درباره آن بدانید

امواج الیوت، نظریه‌ای است که نخستین بار توسط رالف نلسون الیوت مطرح شد. او با استفاده از این تئوری حرکت قیمت‌ها را توصیف کرد. در این توصیفات او امواجی که در یک بازه زمانی در تغییرات قیمت تکرار می‌شوند را شناسایی کرد. او برای الگوی حرکت قیمت‌ها امواج تکرارشونده‌ای را مشخص کرد. با مطالعه این امواج به روانشناسی بازار و افراد حاضر در بازار پی می‌بریم. الیوت بر این باور بود که با نگاهی به گذشته قیمت‌ها می‌توان وضعیت فعلی و آتی قیمت‌ها را مشخص کرد. از آن زمان فعالیت در زمینه سرمایه گذاری در تحلیل‌های تکنیکال همواره از امواج الیوت بهره می‌برند. در این مقاله قصد داریم امواج الیوت را از زوایای متفاوت مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.

خاستگاه امواج الیوت

پس از آنکه رالف الیسون به دلیل بیماری زود‌تر از زمان مقرر بازنشسته و از کار برکنار شد، مدام در پی یافتن فعالیتی بود که اوقات فراغت او را پر کند. در همین راستا تمامی نمودارهای ۷۵ سال اخیر در بازارهای مختلف را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. بالاخره تئوری امواج الیوت در سال ۱۹۳۰ مطرح شد. در سال ۱۹۳۵ پیش‌بینی عجیب و غریب الیوت تئوری او را بدنام کرد, اما از آن به بعد به عنوان مرجع مدیران پورتفولیو معامله گران بازار تبدیل شد. رالف الیوت قوانین مشخصی را به منظور شناسایی و پیش‌بینی سه موج اصلاحی در قیمت‌ها تعیین کرد. او تاکید داشت که این قوانین به هیچ عنوان قطعی نیستند اما با استفاده از این قوانین می‌توان احتمالاتی را در خصوص حرکت‌های آینده بازار در دست داشت. از نظر او امواج الیوت را می‌توان در کنار دیگر تحلیل‌ها، از قبیل تحلیل تکنیکال به کار برد. به این ترتیب سرمایه‌گذاران قادر خواهند بود از فرصت‌های احتمالی به بهترین شکل ممکن استفاده کنند. برداشت هریک از تحلیل‌گران از امواج الیوت متفاوت خواهد بود.

نحوه عملکرد امواج الیوت

برخی از تحلیل‌گران تکنیکال تمام تلاش خود را کرده‌اند که با استفاده از امواج الیوت در بازار سهام نام و نشانی به دست آوردند. در تئوری الیوت، می‌بینیم که حرکت قیمت‌ها به دلیل الگوهای صعودی و نزولی تکرار شونده قابل پیش‌بینی هستند. این افت‌وخیزها ناشی از رفتار مردم است. در نتیجه ریشه حرکت امواج در روانشناسی سرمایه‌گذاران نهفته‌است. در این تئوری امواج متعددی معرفی می‌شوند؛ این امواج عبارت است از: امواج محرک، امواج ناگهانی و امواج اصلاحی. این نام‌گذاری‌ها کاملا قابل تغییر است چرا که سرمایه‌گذاران برداشت‌های متفاوتی از این تئوری دارند. برخی نیز بر این باورند که تئوری مطرح شده می‌تواند کارگشا باشد. قبل از هر چیز باید بدانید که ایده تحلیل امواج و نمودارها از همان ابتدا نیز دارای قوانین مشخص و مدونی نبوده‌است. در واقع دستور کاری وجود دارد. تحلیل امواج، رویکردهایی را در اختیار شما قرار می‌دهد که درک حرکت‌های قیمت‌ها را برای شما به مراتب ساده‌تر می‌کند. در واقع زمانی که از دریچه امواج الیوت به قیمت‌ها می‌نگرید، در رفتار بازار دقیق می‌شوید و به علت افت و خیزهای موجود در نمودار پی می‌برید. امواج الیوت شامل ۵ موج حرکت و سه موج اصلاح می‌شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این امواج می‌پردازیم.

امواج حرکت

این موج از ۵ موج دیگر تشکیل شده‌است. این ۵ موج در کنار یکدیگر مسیر حرکت یک موج محرک یا حرکت را مشخص می‌کنند. همانطور که از نام آن مشخص است این امواج در راستای حرکت آخرین مبادلات بازار پیش می‌رود. در واقع شاید این الگو ساده‌ترین الگوی موجود جهت شناسایی موج حرکت در تئوری امواج الیوت باشد. این موج درست مانند تمام موج‌های حرکت از ۵ موج دیگر تشکیل شده‌است؛ سه موج در این مجموعه خود به نهایی موج حرکت به شمار می‌روند، در حالی که دو موج دیگر موج اصلاحی می‌نامیم. اگر بخواهیم الگویی برای موج حرکت معرفی کنیم؛ با فرض اینکه امواج محرک در این موج با عدد ۵ و امواج اصلاحی با عدد ۳ نشان داده می‌شوند، آنگاه با چنین دنباله‌ای روبرو خواهیم بود: ۵-۳-۵-۳-۵٫

البته سه قانون کلی نیز وجود دارد که توضیح مشخصی در خصوص نحوه ایجاد این موج ارائه می‌دهد. این قوانین همواره ثابت هستند. در صورتی که تنها یکی از این قوانین تغییر کند، دیگر با یک موج حرکت روبرو نیستیم و نیازی به‌استفاده از تئوری از امواج الیوت نیز نخواهد بود. این سه قانون عبارت است از: طول موج شماره ۲ نمی‌تواند بیش از ۱۰۰ درصد موج شماره ۱ باشد؛ موج شماره ۳ در میان سه موج: ۱، ۳ و ۵ باید کوچک‌ترین باشد.

امواج اصلاحی

امواج اصلاحی در تئوری امواج الیوت را با نام امواج اریب نیز می‌شناسند. این امواج از سه موج زیر مجموعه تشکیل می‌شوند. مجموع حرکت این امواج در خلاف جهت آخرین خرید و فروش بازار خواهد بود. امواج اصلاحی درست مانند امواج محرک قصد دارند حرکت بازار را به روند قبلی بازگردانند. این امواج نیز از ۵ موج تشکیل شده‌اند. البته با توجه به نوع موج اصلاحی ممکن است با تعداد کمتری موج نیز روبرو باشیم. درست مانند امواج حرکت، هیچ‌یک از موج‌های موجود در این جریان حرکتی، کاملا به‌اندازه موج قبلی نیستند و موج شماره سه در این حرکت نباید کوچک‌ترین موج باشد. امواج اصلاحی و محرک در کنار یکدیگر الگوی بزرگ‌تری را می‌سازند. به عنوان مثال یک نموداری یک ساله ممکن است مملو از امواج اصلاحی باشد اما یک نمودار ۳۰ روزه نمایانگر امواج حرکتی باشد. سرمایه‌گذاری که از امواج الیوت استفاده می‌کند در این حالت انتظار روزهای خوشی را در آینده ندارد اما امیدوار است که در بازه زمانی کوتاه مدت سود قابل توجهی را به دست آورد. الیوت دریافت با استفاده از دنباله فیبوناچی می‌توان تعداد موج‌های محرک و اصلاحی را به درستی تعیین کرد. از این گذشته رابطه امواج در زمان و مکان نیز با استفاده از دنباله فیبوناچی قابل مشاهده‌است. دیگر تحلیل‌گران نیز با استفاده از تئوری امواج الیوت، مشخصه‌های متفاوتی را در نظر گرفتند؛ با نام دامنه نوسان که در شکل زیر مشاهده می‌کنید.

نمودار توسان در واقع تحلیلی بر پایه رایانه‌است که پیش‌بینی‌هایی را در راستای تعیین روند آتی بازار ارائه می‌دهد.

پیش بینی های بازار بر اساس امواج الیوت

الیوت با ویژگی‌هایی که برای رفتار امواج تعریف کرد، امکان پیش‌بینی‌ها دقیق و موشکافانه را مهیا کرد. امواج محرک در مسیر کلی خود، جهت بزرگت‌رین روند گذشته را ادامه می‌دهند و همواره از ۵ موج تشکیل شده‌اند. از سوی دیگر امواج اصلاحی همواره در خلاف جهت روند اصلی بازار در حرکت هستند. در مقیاس کوچک‌تر، در هر موج حرکت، ۵ موج دیگر نیز وجود دارد. این الگو خود را در مقیاس‌های کوچک‌تر نیز تکرار می‌کند. الیوت در سال ۱۹۳۰ به این ساختار پی برد در حالی که پس از گذشته چندین دهه دانشمندان توانستند شواهد ریاضی حاکم بر امواج الیوت را شناسایی کنند. همه ما به خوبی می‌دانیم که «هر چیزی که بالا می‌رود، باید به پایین بازگردد». به همین دلیل همواره جریان صعودی یا نزولی قیمت‌ها با جریان‌ها معکوس همراه است. رویه یا روند قیمت‌ها مسیر اصلی قیمت‌ها را نشان می‌دهند، در حالی که امواج اصلاحی همواره برخلاف این امواج حرکت می‌کنند.

توضیح امواج الیوت

به منظور درک عمیق‌تر این تئوری، یک مثال امواج الیوت را بررسی می‌کنیم. نموداری که در شکل زیر می‌بینید از ۸ موج تشکیل شده‌است. (۵ موج به سمت بالا و سه موج به سمت پایین) این امواج با اعداد ۱، ۲، ۳، ۴، ۵ و حروف A، B و C مشخص شده‌اند.

در این تصویر امواج ۱، ۲، ۳، ۴و ۵ امواج محرک هستند و امواج A، B و C نیز امواج اصلاحی هستند. ۵ موج حرکت در واقع به نوبت موج شماره ۱ را در دامنه بزرگ‌تری به پیش می‌برند، در حالی که سه موج اصلاحی موج شماره دو را شکل می‌دهند که نشان می‌دهند در ادامه مسیر، تغییراتی بزرگی در ادامه‌راه است. موج‌های اصلاحی در امواج الیوت از سه تغییر مشخص در قیمت‌ها نشأت می‌گیرند. دو موج A و C در مسیر تغییر اصلی قرار دارند در حالی که موج در تضاد با دو موج دیگر است. در واقع در تصویر بالا موج شماره ۲ و ۴ نیز موج‌های اصلاحی هستند. این امواج غالبا چنین ساختاری را شکل می‌دهند.

توجه داشته باشید در این تصویر امواج A و C در مسیر روند اصلی بازار در حرکت هستند، بنابراین این امواج از ۵ موج کوچک‌تر تشکیل شده و محرک قیمت‌ها هستند. موج B، از سوی دیگر رویه‌ای است که با موج محرک مقابله می‌کند بنابراین از سه موج تشکیل شده و موج اصلاحی نام گرفته‌است. مجموعه‌ای از امواج محرک که با مجموع از امواج اصلاحی دنبال شده‌اند امواج الیوت را شکل می‌دهند و در واقع از امواج موافق با روال بازار و امواج مخالف با روال بازار تشکیل شده‌اند. همانطور که تصویر بالا مشاهده می‌کنید امواج محرک همواره رو به بالا نیستند و امواج اصلاحی نیز همواره به سمت پایین حرکت می‌کنند.

زاویه امواج

الیوت در تعریف امواج الیوت از ۹ زاویه متفاوت استفاده کرده‌است. در ادامه اسامی این امواج را مشاهده می‌کنید:  

• چرخه فوق‌بزرگ (Grand Supercycle)
• چرخه بزرگ (Supercycle)
• چرخه (Cycle)
• اولیه (Primary)
• حد وسطIntermediate)
• کوچک (Minor)
• جزئی (Minute)
• بسیار جزئی (Minuette)
• زیرگروه بسیار جزئی (Sub-Minuette)

  از آنجایی که امواج الیوت بسیار شکننده و هندسی هستند احتمال تشکیل زاویه‌های بسیار بزرگ‌تر و یا بسیار کوچک‌تر از این ۹ زاویه نیز وجود دارد. زمانی که یک سرمایه‌گذار از تئوری امواج الیوت در زندگی روزمره خود استفاده می‌کند، ابتدا باید مسیر رو به بالا را شناسایی کند و سپس با ۵ موجی که در ادامه مسیر وجود دارد نیز همراه شود و سپس از بازار کنار بکشد زیرا پس از رویت موج ۵ بازار روند معکوس خواهد گرفت.

در آخر

امواج الیوت از سال ۱۹۳۰ تا بحال توجه سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جلب کرده و یا گذشت سالیان دراز قوانین خود را به اثبات رسانده‌اند. امواج الیوت به سرمایه گذاران کمک می‌کنند به روند آتی مسیر قیمت‌ها در بازار سهام را پیش‌بینی کنند. اگرچه هرگز نمی‌توان قانونی را با قطعیت کامل به کاربرد اما امواج الیوت در طی سال‌های احتمال‌های قریب به یقینی را در پی داشته‌اند. سرمایه‌گذاری که به دنبال استفاده از امواج الیوت در خرید و فروش است، باید امواج محرک را در بازار شناسایی کند. امواج محرک همواره از ۵ موج کوچک‌تر تشکیل شده‌اند که روند اصلی بازر را دنبال می‌کنند و در ادامه مسیر خود با یک موج اصلاحی در جهت مخالف روبرو می‌شوند که خبر از تغییر مسیر قیمت‌ها دارد. سرمایه‌گذاران با استفاده از امواج الیوت در تحلیل تاکتیکال برنامه مشخصی برای خرید و فروش‌های آتی و زمان مناسب برای خرید سهام یا برعکس بهترین زمان برای فروش را تعیین می‌کنند. به منظور درک رفتار قیمت‌ها در بازار باید نکات کلیدی امواج الیوت را به خوبی بشناسید ما در آکادمی دکتر ژند، پاسخگوی سوالات شما هستیم.