ارزش ذاتی سهم چیست؟

ارزش‌ ذاتی یک سهم، اشاره به همان ارزش واقعی سهم دارد که از طریق تجزیه و تحلیل مالی یک شرکت به دست می ‌آید. عموما ارزش ذاتی با ارزش روز یا واقعی سهام متفاوت است، ولی در بلندمدت قیمت سهام به سمت ارزش ذاتی خود حرکت می ‌کند. در نظر داشته باشید که شناسایی ارزش ذاتی یک شرکت و خرید سهام به قیمتی پایین ‌تر از ارزش ذاتی آن، یکی از روش های افزایش سود سرمایه ‌گذاری در بورس است.

هر اندازه که میزان ارزش ذاتی یک سهم از ارزش بازاری آن بیشتر باشد، تمایل سرمایه ‌گذاران به خرید آن سهم را افزایش می‌ دهد و حالت عکس این موضوع نیز رخ می دهد، به طوری که هر اندازه قیمت سهام یک شرکت در بازار از ارزش ذاتی آن بیشتر شود، خریداران تمایل کمتری به سرمایه ‌گذاری دارند و در طرف مقابل، سهامداران تمایل دارند که سهام خود را به فروش رسانند.

ارزش ذاتی یک سهم

ارزش ذاتی یک سهم، پیش ‌بینی قیمتی است که سهم مورد نظر در آینده نزدیک کسب می نماید. در نظر داشته باشید که ارزش ذاتی سهم با قیمت فعلی هر واحد از آن کاملاً متفاوت بوده و در واقع آن میزان ارزش و اعتباری است که پیش ‌بینی می‌ شود سهم در آینده، به دست آورد. در چنین شرایطی اگر ارزش ذاتی یک سهم بالا باشد، یعنی اگر پیش ‌بینی شود که در آینده نزدیک، قیمت سهم در بازار بیش ‌تر از قیمت فعلی آن خواهد شد، سرمایه‌ گذاران برای خرید آن اقدام می ‌کنند، زیرا می ‌دانند در شرایط فعلی و با خرید ارزان تر آن سهم خواهند توانست در آینده و با ارزشمند شدن سهم، از فروش به موقع آن سود مناسبی کسب کنند.

به عنوان مثال، تصور نمایید که ارزش یک واحد از سهم مورد نظر شما در بازار برابر با ۱۰۰ تومان باشد و قصد دارید روی این سهم سرمایه‌ گذاری نمایید. شما بایستی پیش از اقدام به سرمایه‌ گذاری بر روی سهم، ارزش ذاتی آن را در بازار تعیین و بررسی نمایید. با بررسی ‌ها و مطالعات صورت گرفته، مشخص می ‌شود که سهم مورد نظر، دارای ارزش ذاتی برابر با ۲۰۰ تومان بوده و همچنین پیش ‌بینی می‌ شود که این سهم در آینده، ارزش خود را به ۲۰۰ تومان برساند و بدین گونه مشخص می شود که ارزش ذاتی این سهم، بیش ‌تر از قیمت فعلی آن سهم در بازار است. بنابراین به دلیل بالاتر بودن ارزش ذاتی، نسبت به قیمت سهم در بازار و از آن جایی که احتمال کسب سود وجود دارد، می توانید اقدام به خرید سهم در قیمت ۱۰۰ تومان نمایید. در صورتی که با بررسی های انجام شده چنین نتیجه گیری شود که ارزش ذاتی سهم مورد نظر شما، ۸۵ تومان است که در واقع، ارزش ذاتی سهم کمتر از قیمت فعلی ۱۰۰ تومان آن در بازار است، بهتر است که برای خرید سهم مزبور اقدام نکنید.

چگونگی شناسایی ارزش ذاتی یک سهم

برای شناسایی ارزش ذاتی یک شرکت، روش ‌های مختلفی وجود دارد. سه روش اصلی برای تعیین ارزش دارایی ‌های یک شرکت شامل، رویکرد ترازنامه ‌ای، رویکرد نسبی و رویکرد تنزیلی است و کاربرد هر یک از این روش های معرفی شده با توجه به هدف ارزش ‌گذاری، ماهیت فعالیت شرکت و ارزش ‌گذاری آن است. در ادامه به توضیح دقیق تر هر یک از آنها خواهیم پرداخت.   

رویکرد ترازنامه ‌ای

در رویکرد ترازنامه ‌ای ارزش خالص دارایی ‌یک شرکت سرمایه‌ گذاری، محاسبه می شود که معیاری ‌برای مشخص کردن ارزش دارایی ‌های یک شرکت است که در آن ذخیره کاهش ارزش دارایی ‌ها، سود محقق شده بعد از تاریخ ترازنامه، ارزش افزوده پرتفوی غیر بورسی، ارزش افزوده پرتفوی بورسی و حقوق صاحبان سهام به هم اضافه و بر تعداد سهام شرکت، تقسیم می ‌شوند.

موضوع مهم این است که در این روش، تنها ترازنامه اهمیت داشته و نیازی به صورت سود و زیان شرکت نداریم. در واقع باید حتما ارزش دارایی ‌های شرکت را به طور دقیق بررسی و محاسبه نماییم.

 رویکرد نسبی

 رویکرد نسبی معمولا برای شرکت هایی که از ثبات و پایداری بیشتری برخوردارند مانند انواع شرکت‌ های تولیدی نیز کارایی دارد. در رویکرد نسبی، ارزش ذاتی را بر‌اساس ارزیابی شرکت ‌های مشابه انجام می دهند و یکی از بهترین روش ‌های آن، استفاده از نسبت P/E  است.

 برای ارزش ‌گذاری در این روش، نیاز است که چند شرکت با حوزه فعالیتی مشابه از نظر نرخ رشد و ریسک  مورد بررسی قرار گیرند. چنانچه نسبت P/E شرکتی در مقایسه با P/E میانگین شرکت ‌های مشابه آن صنعت پایین ‌تر باشد، به این معناست که سهام آن شرکت زیر قیمت و کمتر از ارزش واقعی معامله می ‌شود و جای رشد دارد. هرچند که P/E تنها گزینه موجود برای مقایسه در رویکرد نسبی نیست، اما به صورت کلی در شرکت ‌هایی که از ثبات عملکردی برخوردارند، کارایی بالایی دارد.

رویکرد تنزیلی 

در رویکرد تنزیلی، جریان ‌های نقد آتی شرکت، با توجه به یک نرخ مشخص، تنزیل شده و ارزش شرکت در مقطع کنونی محاسبه می ‌شود.

از آنجایی که ارزش ذاتی یک شرکت در رویکرد تنزیلی بر‌اساس جریان ‌های نقدی آتی آن شرکت محاسبه می ‌شود و به همین دلیل در بین روش ‌های ارزش ‌گذاری، این رویکرد را دقیق ‌ترین و بهترین روش ارزیابی می دانند. یکی از مدل‌های رایج برای ارزشیابی سهام یک شرکت در رویکرد تنزیلی، مدل گوردون است که این مدل، ارزش ذاتی سهام را بر مبنای ارزش فعلی سود تقسیمی پیش‌ بینی ‌شده با نرخ ثابت، محاسبه می‌ کند. در این روش، ارزش سهام تابعی از سودهای تقسیمی مورد انتظار در دوره آتی، هزینه حقوق صاحبان سهام و رشد مورد انتظار در سودهای تقسیمی در نظر گرفته می ‌شود.