آشنایی با انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت، در شمار انواع اوراق بهادار محسوب می شود که توسط شرکت‌های دولتی، شرکت‌های سهامی خاص و عام، شرکت‌های تعاونی، دولت، شهرداری و شرکت‌ها و موسسات خصوصی و برای تامین کردن منابع مالی و اعتبارات پروژه‌های مختلف، تامین مواد اولیه کافی، اجرای طرح ‌های سودآور، برای مدت  زمانی مشخص و با قیمت اسمی منتشر می ‌شوند. استفاده و تنظیم و توزیع  تمامی اوراق مشارکت، نیاز به اجرای دقیق قوانین و مقررات و دستورالعمل‌هایی که توسط سازمان بورس یا بانک مرکزی تعیین و تدوین می‌ شود را دارند.

با خرید اوراق مشارکت می توان به عنوان سرمایه ‌گذار در پروژه‌ها و طرح ‌های سودآور تولیدی و یا زیرساختی کشور شریک شده و تا زمان سررسید و تسویه اوراق، از سودهای علی ‌الحساب اوراق نیز بهره‌ مند بود، به طوری که پس از سررسید و تسویه اوراق مشارکت، ارتباط سرمایه ‌گذار با شرکت توزیع کننده اوراق به پایان می ‌رسد و اصل مبلغ سرمایه ‌گذاری با توجه به نوع اوراق مشارکت، به سرمایه ‌گذار بازگردانده شده و یا تبدیل و تعویض می ‌شود. در واقع به این معناست که فرد منتشر کننده اوراق مشارکت، تضمین می نماید که سود این اوراق را به سرمایه ‌گذاران پرداخت خواهند نمود.

مزیت مهمی که در خرید اوراق قرضه وجود دارد در این نکته است که سود دریافتی از خرید اوراق قرضه، معمولا بین سه الی پنج درصد بیشتر از سود سپرده‌ گذاری بلندمدت یکساله بانک‌ است که در دوره ‌های سه‌ ماهه به سرمایه‌ گذاران پرداخت می ‌شود. بنابراین می توان گفت که، خرید اوراق مشارکت  همراه با ریسک نبوده و در عین حال، نسبت به سرمایه‌ گذاری بلند مدت یکساله بانک ‌ها، از سودآوری بیشتری برخوردار می باشد.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت ساده

از متداول ‌ترین انواع اوراق مشارکت محسوب می ‌شوند که با توجه به شرایط مورد نظرو تعیین شده از سوی ناشر آن، ممکن است به دو صورت بانام و یا بی‌نام باشد.

نوع با‌نام از اوراق مشارکت، همانطور که از نام آن هم مشخص است، به نام دارنده ی اوراق صادر می‌ شود و تنها، سرمایه‌ گذاری که این اوراق را خریداری کرده، می تواند از مزایای آن استفاده نماید و یا اوراق خود را به فروش رساند.

نوع دیگر که بی نام است، به راحتی توسط فردی که آن را در دست دارد، قابل استفاده و فروش  می باشد و به همین دلیل تاکید می شود که در حفظ و نگهداری از اوراق مشارکت بی ‌نام، توجه و دقت نظر بیشتری به خرج دهید.

اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام

این نوع از اوراق مشارکت، توسط بورس منتشر می شود و شرایط استفاده از آن بدین گونه است که در زمان سررسید یا افزایش سرمایه، اصل مبلغ سرمایه ‌گذاری شده، به سهام تبدیل شود. به این معنا که در موعد مشخص و زمان سررسید اوراق مشارکت، اگر اوضاع اقتصادی شرکت منتشر کننده اوراق مشارکت بهتر از زمان انتشار اوراق شده باشد، سرمایه ‌گذار قادر خواهد بود که به جای دریافت اصل مبلغ سرمایه‌ گذاری، به همان اندازه در سهام شرکت شریک شود. 

اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام

این نوع از اوراق مشارکت توسط شرکت ‌های سهامی عام منتشر می ‌شود و شرایط استفاده از آن بدین گونه است که در زمان سررسید، این امکان وجود دارد وجود دارد که اصل مبلغ سرمایه‌ گذاری شده با سهام سایر شرکت‌ های پذیرفته شده در بورس تعویض شود،در واقع فرد سرمایه ‌گذار این اختیار را دارد که در زمان سررسید اوراق مشارکت، به جای دریافت اصل مبلغ سرمایه ‌گذاری شده، به همان اندازه در سهام سایر شرکت‌ های پذیرفته شده در بورس شریک شود.

البته امروزه، میزان استفاده از اوراق مشارکت‌ قابل تبدیل به سهام و قابل تعویض با سهام در مقایسه با اوراق مشارکت، ساده و بانام بسیار کمتر است و چندان مورد استفاده قرار نمی ‌گیرند. افراد اغلب ترجیح می دهند برای سرمایه گذاری اوراق مشارکت ساده را انتخاب نمایند.