منظور از ای تی اف چیست؟

مقصود از ای تی اف که برگرفته از لغت انگلیسی Exchange Traded Fund است و به اختصار ETF  نامیده می شود، صندوق قابل معامله است، که نوعی از اوراق بهادار بوده و شامل  فهرستی از دارایی های باارزش و مختلف مانند طلا، سهام، نفت، ارزهای دیجیتال، بیت کوین و... می باشد.

اولین صندوق قابل معامله فعالیت رسمی اولیه خود را در سال ۱۹۹۳ در بازارهای مالی آغاز نمود و از چنان قابلیت منحصر به فردی برخوردار بودند که بسیار فراگیر شده و تا به امروز مورد استقبال کاربران قرار گرفته است. به عنوان مثال، صندوق ‌های قابل معامله این امکان را برای کاربران فراهم می ‌کنند که در ۵۰۰ شرکت بزرگ و برتر  و به صورت همزمان سرمایه‌ گذاری کنند. نکته ‌ی قابل توجه درباره ‌ی ای تی اف‌ ها این است که همانند سایر سهام‌ ها، خرید و فروش می شوند.

در واقع می توان گفت که، صندوق قابل معامله علاوه بر دارا بودن مجموعه بزرگ و متنوعی از سهام‌ های مختلف، ممکن است  تنها یک دارایی مستقل را تحت پوشش قرار دهند. برخی از ای تی اف ‌ها از استراتژی سرمایه ‌گذاری مشخصی پیروی می کنند و از لحاظ ساختاری با صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک، متفاوت هستند‌. به این معنا که، ای تی اف ها در طول روز خرید و فروش شده  و قیمت آن در حال تغییر و نوسان است و در مقایسه با آن، معامله در صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری مشترک، تنها یک بار در روز و پس از بسته شدن بازار، انجام می‌ شود و مورد دیگر اینکه، هزینه و حق کمیسیون دلال در ای تی اف و نسبت به خرید جداگانه سهام کمتر است.

  معرفی انواع مختلف ای تی اف

در نظر داشته باشید که هر یک از انواع مختلف ای تی اف ‌ها به منظور و هدف خاصی طراحی شده ‌اند و در اینجا می خواهیم به معرفی انواع صندوق‌ های قابل معامله  پرداخته و در مورد هر یک از آنها توضیحاتی را ارائه نماییم.

صندوق قابل معامله قراردادی:

سرمایه گذاری در ای تی اف ‌های قراردادی به اینصورت است که افراد  می توانند هر چند وقت یکبار، مبلغی را به عنوان سود دریافت نمایند. عواملی مانند روند کلی و عملکرد قراردادها در جزئیاتی از قبیل مقدار مبلغ و زمان پرداخت سود به کاربران تأثیرگذار است. این دسته از ای تی اف‌ ها حاصل قرارداد های بین‌المللی، شرکتی، شهری، محلی و… هستند. در صندوق ‌های قابل معامله تاریخ مشخصی برای پرداخت سود تعیین نشده است. معمولا این نوع از ای تی اف، با قیمت بالایی به فروش می‌رسد.

صندوق قابل معامله سهامی:

این نوع از ای تی اف ‌ها سبدی از چندین سهام در یک صنعت اختصاصی یا بخشی از آن محسوب می شوند.  به عنوان مثال،  صندوق های قابل معامله ‌ای که در زمینه‌‌ ی سهام خودرو سازی یا بورس ‌های خارجی فعالیت می‌کنند از نوع سهامی محسوب می شوند. هدف این صندوق، ایجاد بستری برای سرمایه‌گذاری در حوزه ها‌‌ی متنوع  و به صورت همزمان است. سرمایه‌گذاری در صندوق ‌های قابل معامله‌ سهامی در مقایسه با شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشترک، کارمزد کمتری دریافت می‌کنن و  می‌تواند گزینه‌ ی مناسبی برای تازه‌ واردان و افراد کم تجربه تری که قصد ورود به بازارهای مالی را دارند، باشد. ای تی اف ‌های سهامی پتانسیل رشد بسیار بالایی داشته و همچنین از عملکرد قابل قبولی برخوردارند.

صندوق قابل معامله صنعتی:

صندوق‌ هایی که  دربردارنده ی بخشی از یک صنعت مشخص باشند، ای تی اف صنعتی نامیده می‌شوند.  به عنوان نمونه، صندوق‌ قابل معامله‌ صنعتی،  در زمینه‌ ی سوخت فعالیت دارد و شامل تمام شرکت ‌هایی که در این زمینه فعال هستند نیز می باشد. در واقع می‌توان گفت که هدف از راه اندازی این دسته از ای تی اف ها، شناسایی نکات مثبت و منفی بخش ‌های مختلف هر صنعت در دوره‌ های اقتصادی مشخص است.

صندوق قابل معامله ارزی:

ای تی اف ‌های ارزی قابلیت تنوع در انتخاب سبد سهام را دارند و  چندین جفت ارز و یا ارزهای داخلی و خارجی را به صورت همزمان تحت پوشش قرار می دهند. هدف از راه اندازی صندوق ‌های قابل معامله ارزی ارائه‌ ی چندین هدف مختلف است. به عنوان مثال، می‌توان یکی از مواردی که می توان بدان اشاره داشت، پیش بینی قیمت ارزها با در نظر گرفتن تحولات سیاسی و اقتصادی یک کشور است.

در نظر داشته باشید که، برخی از ای تی اف‌ های ارزی در حال مبارزه برای رفع مشکل تورم ‌هستند و  جالب است بدانید که ای تی اف ارزی بیت کوین نیز ساخته شده است که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.

صندوق قابل معامله معکوس:

سود حاصل از ای تی اف ‌های معکوس، برگرفته  از کاهش قیمت سهام‌ و روند نزولی آن، می باشد. رویکرد به کار رفته در این صندوق‌ بدین صورت است که به سریعا و با پیش بینی روند نزولی سهام، به فروش می‌ رسد تا مجددا در قیمت پایین‌ تری خریداری شود.  به عبارتی نحوه ی فعالیت آن  شرط بندی بر سر روند نزولی یا همان سقوط ناگهانی قیمت ها می باشد. به همین دلیل، روند نزولی قیمت در سهام‌ ها موجب کسب سود قابل توجهی در ای تی اف ‌های معکوس می‌شود.

آیا سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله همراه با ریسک است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که، قطعاً سرمایه‌گذاری در ای تی اف‌ ها ریسک‌ هایی را به همراه خواهد داشت. یکی از  ریسک های قابل توجه، ریسک بازار می باشد. در واقع، ریسک بازار  به صورت ناگهانی اتفاق می ‌افتد و عامل اصلی بروز  آن عواملی مانند، بحران های سیاسی، اقتصادی، جنگ، بلایای طبیعی و… خواهد بود و  رخداد آن اجتناب ناپذیر است.

مورد بعدی، ریسک نقدینگی در صندوق‌های قابل معامله می باشد که از مشکلات سرمایه‌گذاران به شمار می رود و این بدان معناست که سرمایه گذاران  ممکن است  نتوانند سرمایه‌‌ی خود را در کوتاه‌ ترین زمان ممکن به پول نقد تبدیل نمایند. توصیه می شود که قبل از اقدام به خرید ای تی اف‌ میزان نقدینگی آن‌ را  به دقت بسنجید تا بعدها با چنین مشکلاتی مواجه نشوید.

همچنین در برخی از صندوق ‌های قابل معامله خطا های سیستمی شبکه موجب می ‌شود که روند قیمت سهام های لیست شده در ای تی اف با قیمت اصلی سهام ‌ها در بازار مغایرت داشته باشد. همین موضوع می‌تواند ضررهای قابل توجهی را برای کاربران به همراه داشته باشد. بنابراین، ریسک از بین رفتن بخشی از سرمایه خود را نیز در نظر بگیرید و  با روحیه ای ریسک پذیر وارد آن شوید.

در نهایت می توان مزایا و معایب صندوق های قابل معامله را بدین صورت بیان نمود:

مزایای صندوق های قابل معامله:   

• کارمزد کم
• تنوع و گوناگونی
• سوددهی مناسب
• صرفه جویی در زمان

معایب صندوق های قابل معامله:   

• قیمت بالا
• از دست دادن فرصت کسب سودهای قابل توجه
• ضعف سیستم کنترل و مدیریت

ای تی اف بیت کوین چیست؟

ای تی اف بیت کوین، بستری برای معامله‌ ی ساده و قانونی بیت کوین در بازار‌های مالی می باشد. به این صورت افراد می‌توانند ای تی اف بیت کوین را از طریق بازارهای مالی دیگر مانند بازار سهام که آشنایی بیشتری با آن‌ها دارند، خریداری نمایند. در حقیقت، ای تی اف بیت کوین یم صندوق قابل معامله  است که یکی از دارایی ‌های آن، بیت کوین است. در حقیقت قیمت صندوق به قیمت دارایی های آن یعنی بیت کوین متصل است.

یکی از دلایل اصلی ساخت و راه اندازی ای تی اف بیت کوین در این است که، برخی از کاربران سرمایه‌گذاری در بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را  عاملی پر ریسک می‌دانند و همچنین به دلیل آنکه بیت کوین از ساختار غیر متمرکز برخوردار است، باعث شده تا قوانین مشخصی نداشته باشد و کاربران برای خرید و نگهداری بیت کوین باید از  خدمات صرافی و کیف پول دیجیتال استفاده کنند. بنابراین افرادی که هنوز اطلاعات کافی از بازار رمز ارزها و ساختار منحصر به فرد آن ‌ها ندارند، جرأت سرمایه‌گذاری در این حوزه را نخواهند داشت و می توانند از آن استفاده کنند.

طراحی بیت کوین به گونه ‌ای است که مسئولیت امور امنیتی آن بر عهده‌  فرد کاربر است و نیاز است که هر کاربر دقت زیادی در حفظ  اطلاعات محرمانه مانند کلید عمومی، خصوصی‌ و... مربوط به حساب کاربری خود به خرج داده و آن را در جایگاهی امن ‌و قابل اطمینان نگهداری نماید.  برخی از افراد ترجیح می دهند که تمام این امور را به صرافی‌ های آنلاین واگذار نموده و از میزان مسئولیت خودشان بکاهند.  ناگفته نماند که کیف پول ‌های سخت افزاری هم می‌توانند به ارتقاء سیستم امنیتی و حفظ بیت کوین شما در فضایی قابل اطمینان کمک کنند.  به همین دلیل گفته می شود آن افرادی که ای تی اف بیت کوین را برای سرمایه‌گذاری انتخاب  می‌کنند، با مسائل و دغدغه هایی از قبیل کلید‌ های خصوصی و عمومی، امنیت و نگهداری بیت کوین مواجه نخواهند بود.

صندوق ‌های قابل معامله مانند سایر سهام ‌ها به خرید و فروش می ‌رسند و همین موضوع موجب شده تا عموم مردم بعد از سنجیدن شرایط سرمایه‌گذاری در صندوق ‌های قابل معامله‌ بیت کوین را به خود بیت کوین ترجیح دهند. به بیانی دیگر، ای تی اف بیت کوین یک پیشنهاد و فرصت فوق ‌العاده برای کاربران عادی و نهاد های سازمانی که قصد سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را دارند، می باشد و همین موضوع موجب شده تا بسیاری از سازمان ها خواستار عمومی‌ سازی صندوق ‌های قابل معامله بیت کوین در سراسر جهان باشند.

تاریخچه ای تی اف در ایران

  اولین ای تی اف  ایران درسال 1392 هجری شمسی راه‌اندازی شد. با گذشت زمان این صندوق‌ها  مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفتند و  تعداد و تنوع این صندوق‌ها در ایران افزایش یافت و اکنون مجموعه‌ای گسترده از ETF‌ها در بازار سرمایه ایران وجود دارد که به سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری را می‌دهد.

میزان نقدشوندگی

ای تی اف ها در بازار بورس ایران نقدشوندگی بالایی دارند و می‌توان آن‌ها را به سرعت و به آسانی در بازار خرید و فروش کرد.

انواع صندوق قابل معامله در بورس ایران کدامند؟

در بورس ایران ای تی اف ها بر اساس نوع سرمایه‌گذاری، پرتفوی خود و استراتژی‌های معاملاتی، انواع مختلفی دارند و سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به شرایط و انتظارات خود، آنها را انتخاب کنند. انواع صندوق قابل معامله در بورس شامل موارد زیر می‌شود:

• صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت
• صندوق سرمایه گذاری سهامی
• صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات
• صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری
• صندوق سرمایه گذاری جسورانه
• صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان
• صندوق سرمایه گذاری شاخصی
• صندوق سرمایه گذاری مختلط
• صندوق سرمایه گذاری بخشی
• صندوق سرمایه گذاری کالایی 

ساعات معاملات صندوقهای قابل معامله در بورس ایران: